Zonnepaneel en omvormer

Bij een camper denk je aan vrijheid en onafhankelijkheid, heerlijk overnachten op een strandparkeerplaats in Albanië of ergens ver van de bewoonde wereld in de Zweedse bossen tussen de elanden.

We hebben tegenwoordig wel wat wensen om dat zo comfortabel mogelijk te maken. Een beetje stroom om de telefoon te laden en de verlichting te laten branden is toch wel heel gemakkelijk. Vaak krijgen we daarom vragen over zonnepanelen en omvormers.

Hoe werkt het?

Veel campers zijn uitgerust met een zonnepaneel, heel handig want daarmee kunt u langer op een vrije plaats staan zonder dat u aangesloten hoeft te zijn op een stroompunt. Een zonnepaneel wordt meestal gemonteerd op het dak van de camper, er worden kabels gelegd naar de accu en deze worden via een laadregelaar voorzien van stroom. Het zonnepaneel zorgt ervoor dat er bij voldoende daglicht een laadstroom naar de accu loopt. Als het formaat van het zonnepaneel voldoende is dan zult u zelden nog zonder stroom staan.

Zonnepanelen zijn er in allerlei soorten en maten. Het juiste zonnepaneel wordt bepaald door o.a. de beschikbare ruimte, het type accu en de hoeveelheid stroomverbruikers. In veel gevallen volstaat een zonnepaneel van 130Wp maar het is altijd verstandig om te controleren of dat in uw situatie ook voldoende is. Vraag hier gerust naar.

Zonnepanelen zijn tegenwoordig niet meer zo duur, de meeste kosten zitten hem in de montage van het zonnepaneel. Wilt u een twee zonnepanelen in één keer laten plaatsen dan is dat in verhouding ook voordeliger omdat dat niet zoveel extra werk is.

Een omvormer wordt gebruikt om 230V te maken van de standaard accuspanning (12V). Hiermee kunt u uw laptop laden, haarföhn gebruiken of zelfs een lekker bakje koffie zetten met uw eigen koffiemachine.

Een omvormer haalt stroom uit de accu en zet deze om naar 230V wisselspanning, vergelijkbaar met wat er normaal gesproken op uw stopcontacten thuis staat. Een accu is een soort opslagtank voor stroom, daar moet u rekening mee houden als u een omvormer kiest en gebruikt. Wordt er weinig stroom afgenomen dan gaat de accu lang mee en als u veel stroom afneemt dan is hij snel leeg. Voor het gebruik van een laptoplader heeft u aan een kleine omvormer van 300W voldoende, een laptoplader kan ook gerust langere tijd stroom uit een accu verbruiken voordat hij leeg is. Een Senseo apparaat neemt al snel 1500W en behoeft daarom ook een zwaardere omvormer, als u meerdere keren per dag koffie zet dan zal dit veel stroom verbruiken en dan is het wellicht verstandig om een andere of extra accu te plaatsen.

Duurdere omvormers leveren betere stroom, we noemen deze omvormers 'zuivere sinus omvormers'. Sommige apparaten zijn gevoelig voor goede stroom en we adviseren daarom ook om altijd een zuivere sinus omvormer te gebruiken.

Extra gemakkelijk wordt de installatie door een omschakelautomaat te installeren. Een omschakelautomaat kijkt of de camper staat aangesloten op de stroom of niet. Als hij niet op de stroom is aangesloten worden de stopcontacten gevoed door de omvormer.

Om te verduidelijken wat de (on)mogelijkheden van stroomverbruikers zijn in een camper heb ik hieronder een aantal rekenvoorbeelden gemaakt. Houd er rekening mee dat iedere situatie en installatie verschillend is. Gemakshalve heb ik geen rekening gehouden met verlies dat zal optreden in de omvormer.

Laptop 65W
65W = circa 5A.
Bij AGM 90Ah circa 9 uur gebruiken tot 50% ontlading
Bij Lithium 125 Ah circa 20 uur gebruik tot 20% ontlading

Apneu apparaat 150W
150W = circa 12.5A
Bij AGM 90Ah circa 2.6 uur gebruiken tot 50% ontlading (Peukert effect meegerekend*)
Bij Lithium 125 Ah circa 6 uur gebruik tot 20% ontlading (Peukert effect meegerekend*)

Waterkoker 2000W
2000W = circa 170A
Bij AGM 90Ah circa 7 minuten gebruiken tot 50% ontlading (Peukert effect meegerekend*)
Bij Lithium 125 Ah circa 20 minuten gebruik tot 20% ontlading (Peukert effect meegerekend*)

Senseo apparaat 1450W
1450W = circa 120A
Bij AGM 90Ah circa 10 minuten gebruiken tot 50% ontlading (Peukert effect meegerekend*)
Bij Lithium 125 Ah circa 25 minuten gebruik tot 20% ontlading (Peukert effect meegerekend*)

Fietsaccu's 150W
150W = circa 12.5A
Bij AGM 90Ah circa 2.6 uur gebruiken tot 50% ontlading (Peukert effect meegerekend*)
Bij Lithium 125 Ah circa 6 uur gebruik tot 20% ontlading (Peukert effect meegerekend*)

Een fietsaccu volledig laden zal, afhankelijk van de capaciteit van de fietsaccu, een uur of zes in beslag nemen. Een stevige lithiumaccu zal net aan deze vraag kunnen voldoen. Het is aan te bevelen om een ruime hoeveelheid zonnepanelen te plaatsen of om de fietsaccu alleen te laden tijdens het rijden.

* Het Peukert effect, bij hogere stroomafnames wordt de opbrengst van een accu lager.
Een 90Ah AGM accu kan 20 uur lang 4,5 A leveren. Om een accu niet teveel te belasten adviseren we om hem niet verder dan 50% te ontladen. Dus dan wordt het 10 uur lang 4,5 A.
Bij een omvormer van 2000W kan deze wel 170A onttrekken aan de accu. Als je uitgaat van 50% ontlading dan zou je 45A beschikbaar hebben, dat betekent in theorie ongeveer 15 minuten verbruik op vol vermogen. Door het Peukert effect moet je echter rekening houden met een verlies van wel 50% bij een grote stroomafname. Terug naar de praktijk betekent dat dus dat de omvormer maar ongeveer 7 minuten de maximale stroom kan leveren.